Onze laatste liverecensie.
Onze laatste albumrecensie.
Ons laatste interview.
Onze laatste video.
Sinds hij de live-dvd Minimum Maximum zag, is O. gek van Kraftwerk. Eigenlijk is het niet eens zo bijzonder dat een nieuwsgierig jongetje deze legendarische Duitse synthesizerformatie een warm hart toedraagt: de muziek is toegankelijk, met simpele maar briljante melodielijnen. En dan zit Kraftwerks oeuvre ook nog eens vol onderwerpen die een kind bezighouden: auto’s, treinen, robots, ruimtevaart, wielrennen, computers, cijfers.
Gekkenhuis
We spreken af dat we samen naar een concert gaan wanneer de groep weer optreedt in Nederland. Hoewel O. bij het laatste Nederlandse optreden van Kraftwerk - op 1 juli 2005 in het Tilburgse 013 - nog niet eens geboren was, lijkt de kans toch klein dat er op korte termijn een concert te verwachten valt. Totdat de aankondiging komt dat Kraftwerk in oktober in het Evoluon te Eindhoven speelt. De kaartverkoop is een gekkenhuis, dus ik log al om zeven uur 's ochtends in op de website die de verkoop regelt.
Om tien uur gaat de voorverkoop van start, maar ik word er meteen uitgegooid. Enkele pogingen later heb ik nog steeds geen kaarten. O. is zwaar teleurgesteld, maar ik probeer het rond twee uur 's middags nog een keer en kan dan ineens zonder problemen twee kaarten bestellen voor donderdag 17 oktober. O. en ik zijn blij! Later blijkt dat het computernetwerk door de grote belangstelling voor de optredens volledig op tilt sloeg, met als gevolg dat meteen de melding 'uitverkocht' verscheen. Pas rond half twee 's middags zijn de problemen verholpen en gaan de kaarten alsnog in de verkoop.
Juf
Op de dag van het optreden vertelt O. aan zijn juf dat hij gelijk na schooltijd samen met zijn vader naar Eindhoven rijdt. "Dan zul je morgen wel moe zijn", zegt ze, terwijl ze Kraftwerk op YouTube opzoekt. Ze kijkt en luistert geïnteresseerd naar een clip van 'The Robots' en verzucht even later: "Leuk, maar ik zou hier niet de hele dag naar kunnen luisteren." Dat geldt ook voor O., hij verkiest tijdens de lange autorit dvd's van The A-Team boven die van Kraftwerk.
Ik heb bij het Evoluon afgesproken met een vriend, aan wie O. vol trots zijn T-shirt van Kraftwerk toont. O. kijkt verwonderd naar het Evoluon ("Het lijkt wel een gelande ufo"), dat in 1966 op initiatief van Philips werd gebouwd om jongeren te interesseren voor wetenschap. Die functie heeft het al lang niet meer, tegenwoordig doet het nog altijd futuristisch ogende gebouw dienst als congrescentrum. En nu dus als uitermate geschikte locatie voor een viertal concerten van Kraftwerk, want ga maar na: de eerste platen van Kraftwerk zijn uitgebracht op het platenlabel Philips en in de jaren vijftig experimenteerden ingenieurs van Philips in het Eindhovense Natlab met elektronische muziek om het toegankelijk te maken voor een breed publiek.
Sereen
Voor aanvang van het optreden hangt een serene rust over de ronde galerijen van het Evoluon. Kraftwerk doet niet aan voorprogramma's of opwarm-dj's en onder het prachtige koepeldak is de vertrouwde opstelling van vier T-vormige panelen met daarachter een enorm projectiescherm zichtbaar. Alle kabels zijn keurig weggewerkt en van nerveuze roadies is geen sprake. Dan stijgt een doorzichtige lift op en vier mannen in strakke, geruite pakken stappen uit, terwijl een computerstem het motto uitspreekt:"Meine Damen und Herren, ladies and gentlemen, heute Abend die Mensch-Maschine: Kraftwerk." Van de originele bezetting is alleen Ralf Hütter nog over.
Waar O. en ik op hoopten, gebeurt meteen: de magnifieke opener is 'Spacelab', een favoriet van ons beiden. Wie zijn 3D-bril nog niet opheeft, mist meteen al veel: het in prachtige ruimtebeelden geprojecteerde Evoluon komt op je af en zweeft vervolgens over je hoofd, net als een gigantische satelliet. Ook tijdens 'Numbers', dat O. een ontzettend grappig nummer vindt, komen de cijfers op je af. Helaas voor O. verschijnen de echte robots niet op het podium als de gelijknamige track voorbijkomt. In het daaropvolgende 'Metropolis' beheerst Kraftwerk de kunst van het muzikale weglaten tot in de perfectie en verdwaal je met een 3D-bril op indrukwekkende wijze tussen de geprojecteerde wolkenkrabbers. Na afloop rijden we door het kantorenhart van Eindhoven. "Metropolis ging toch over een stad in de toekomst? Ik vind Eindhoven daar wel op lijken", zegt O.
Bloemlezing
Bands als A Place to Bury Strangers en Swans hebben een reputatie waar het gaat om optredens met hoge geluidsvolumes die een fysieke ervaring bij het publiek bewerkstelligen. Kraftwerk doet hier niet voor onder: O. ervaart 'gigantische geluidsgolven' en zijn buik en kleren 'trillen'. De diepe bastonen stutten op imponerende wijze het prachtig heldere surroundgeluid, met als fraaiste voorbeeld het gestripte 'Chrono' van het zwaar onderschatte Tour de France Soundtracks.
Sinds jaar en dag is een concert van Kraftwerk grotendeels dezelfde bloemlezing uit het imposante oeuvre van de Duitsers. Toch zijn de beeldprojecties gemoderniseerd, bij 'Trans Europe Express' is de oude dieseltrein bijvoorbeeld vervangen door een futuristische animatie. O. is onder de indruk: "Ik tel tien wagonnen en twee voorkanten." Bij 'Radio-Activity' komt naast Tsjernobyl, Sellafield, Harrisburg en Hiroshima tevens Fukushima voorbij. O. wil weten wat radioactiviteit is; afgaand op de beelden vraagt hij: ''Is dat een radio van het leger of zo?'' Hoe leg je een kind van zeven uit wat radioactiviteit is? Ik mompel iets over straling en dodelijk en dat ik het hem nog wel eens uitleg als hij wat ouder is.
Interactie
Uit de simpele maar vaak briljante synthlijnen komt op momenten naar voren hoe schatplichtig het werk van Kraftwerk eigenlijk is aan klassieke muziek. Het geluid is perfect afgesteld en de vier heren op het podium spelen een vrijwel foutloze set. Behalve 'The Man Machine', waarin Hütter door een verkeerde timing van zijn zang vrijwel het hele nummer achter de feiten aanloopt. Muziek en zang lopen niet synchroon en dat is misschien maar goed ook, want het toont aan dat Kraftwerk alles live voor het voetlicht brengt. Wie vooraan staat zoals wij, ziet dat er tijdens overgangen in nummers ook interactie is tussen de bandleden en dat Hütter voor zijn minimalistische melodieën gewoon gebruikmaakt van toetsen.
Toch is naast al het bekende werk ook ruimte voor minder voor de hand liggende nummers van Radio-Activity, zoals een met prachtig golvende beats naar de eenentwintigste eeuw gekatapulteerd 'Ätherwellen' en een indrukwekkend melancholiek gebracht 'Ohm Sweet Ohm'. O. kijkt er ademloos naar, wat hij overigens de rest van het ruim twee uur durende concert ook doet. Daarin komen een bijzonder opzwepend 'Aéro Dynamik' ("Daar heb jij toch een T-shirt van?") en het niet zo vaak gespeelde 'Computerlove' ook nog voorbij. O. vraagt of dit nummer over liefde via de computer gaat. Ik kan alleen maar instemmend knikken.
Toepasselijk
Tijdens de afsluitende medley van 'Boing Boom Tschak', 'Techno Pop' en 'Musique Non Stop' vliegen de spitsvondige oneliners je letterlijk om de oren. Er volgt zowaar een toegift met een prachtig 'Expo 2000', dat loom begint in de lijn van The Orb en opgebouwd wordt naar uitbundig dansbare beats. Dit fenomenale optreden is misschien wel Kraftwerks beste ooit in Nederland. Alles klopt en de puzzelstukken passen allemaal in elkaar: de unieke locatie, het prachtige surroundgeluid, de fraaie beeldprojecties en natuurlijk de muziek, die precies door de juiste mangel is gehaald om het predikaat 'modern' met verve te kunnen dragen.
En O.? Die heeft de avond van zijn leven. Terwijl we het in Kraftwerk-rood verlichte Evoluon verlaten, zegt hij het 'nog leuker dan leuk' en 'supercool' gevonden te hebben. Tijdens de terugreis vertel ik hem dat hij gerust mag gaan slapen achter in de auto. Hij zegt dat hij het bijna niet durft te vragen, maar hij wil liever Kraftwerk horen omdat hij er nog geen genoeg van heeft. Ik stop de live-cd Minimum Maximum in de speler en tijdens 'Autobahn' zegt hij dat dit een toepasselijk nummer is nu we zelf over de snelweg rijden. Geen speld tussen te krijgen natuurlijk. "Maar tijdens het optreden kwamen oude auto's voorbij, zoals die pick-up met de voorkant van een VW Kever", vervolgt hij. "Ik heb morgen een heleboel te vertellen in de klas.'' En zo is het maar net.
Foto Evoluon van Mike, foto's Kraftwerk (van januari 2013) Simon Zirkunow (Tour) en Alex Schweigert, alle foto's CC
http://www.kindamuzik.net/achtergrond/kraftwerk/kraftwerk/24397/
Meer Kraftwerk op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/kraftwerk
Deel dit artikel: