Onze laatste liverecensie.
Onze laatste albumrecensie.
Ons laatste interview.
Onze laatste video.
Vrijheid
Zo krijgt in de vroege jaren zestig de strijd om burgerrechten van zwarte Amerikanen een stem in Dylansongs. ‘Only a Pawn in Their Game’ refereert aan het blanke superioriteitsgevoel bij de moord op Medgar Evers, een zwarte voorvechter van de burgerrechten, en ‘The Lonesome Death of Hattie Carroll’ legt de vinger op de partijdige rechtspraak na de doodslag van een welgestelde blanke op een zwarte keukenhulp.
Feitelijk zijn het door Dylan uitvergrote krantenberichten met de nadruk op de waanzin van rassendiscriminatie, in lijn met de in ‘Blowin’ in the Wind’ gestelde vraag hoe lang een volk moet bestaan voor het vrij is.
Langzaam krijgt de burgerrechtenbeweging meer kansen, zeker als de federale overheid in toenemende mate progressiever wordt. Die strijd wordt onder meer belichaamd door Martin Luther King. In de beroemde March on Washington in 1963 is Dylan samen met Joan Baez één van de artiesten die optreden, kort voordat King zijn fameuze "I have a dream"-speech houdt.
Hoezeer Dylan ook vindt dat iedereen vrij moet zijn, de werkelijkheid blijkt uiterst weerbarstig. Net als Beatschrijvers- en dichters Jack Kerouac en Dylans persoonlijke vriend Allen Ginsberg, hekelt hij de ingedutte en materialistische Amerikaanse samenleving. Dylan predikt traditionele Amerikaanse waarden als spontaniteit, vrijheid, inventiviteit en avontuur.
Zoals hij in 'It's Allright Ma (I'm Only Bleeding)' zingt: "He not busy being born is busy dying".
Parodie
Zich verder ontwikkelen doet de man uit Hibbing, Minnesota zelf wel. Ieder album is weer anders. De muzikale invloed die artiesten als Hank Williams, Woody Guthrie, Chuck Berry en John Lee Hooker op hem hebben, heeft de enigmatische Dylan ook duidelijk verweven in zijn eigen geluid.
Ook controversiële stappen zetten deert hem niet, blijkt wel als hij op het Newport Folk Festival de veelbesproken overgang naar de elektrische gitaar maakt. Met de klap waarmee ‘Like a Rolling Stone’ begint, is de toon gezet voor een verruwing van het popidioom in de jaren daarna.
Veel van zijn nummers uit die tijd parodiëren de Amerikaanse maatschappij, en dan vooral de angsten van veel Amerikanen. Zo zoekt men bijvoorbeeld Reds tot in de gootsteen aan toe in het nummer 'Talkin' John Birch Paranoid Blues'. Dylan ziet Amerika als een bron van ultieme paranoia, en als een land dat zichzelf op een voetstuk plaatst.
Zogenaamd een baken van vrijheid, terwijl dat allesbehalve vanzelfsprekend is. Een natie ook, zo oordeelde hij eerder op het van The Times They Are A-Changin’ afkomstige ‘With God on Our Side’, die onder de vlag van een religieus superioriteitsgevoel alle oorlogen probeert te billijken.
Tegencultuur
Steeds meer bereiken de songteksten van het uit 1964 stammende The Times They Are A-Changin’ een krankzinnig metaforisch niveau, doordrenkt met humoristische scènes die een cynische blik op de maatschappij geven. Het bizarre wereldje van het apocalyptische ‘Desolation Row,’ bevolkt met figuren uit de westerse cultuur zoals “Einstein disguised as Robin Hood” is daar een treffend voorbeeld van.
De Vietnamoorlog escaleert langzaam, President John F. Kennedy, Malcolm X, Martin Luther King en Robert Kennedy worden vermoord, en de aanvankelijke progressieve droom van de zestiger jaren spat als een zeepbel uiteen. Dylans songs passen in de opkomende tendens die uitmondt in de activiteiten van de Students for a Democratic Society en ook in de tegencultuur die zich langzaam tegen de maatschappij keert.
Ondanks dat iedereen er door liedjes als ‘Masters of War’ en ‘A Hard Rain’s A-Gonna Fall’ vanuit gaat dat Dylan een tegenstander is van de oorlog in Vietnam, spreekt hij zich er nooit openlijk tegen uit.
Psychedelica
Sommige critici beweren dat the Beatles zonder Dylan nooit Lucy in the Sky with Diamonds geschreven zouden hebben. Datzelfde geldt voor de psychedelische rock van eind jaren zestig. Als blijkt dat letterlijk ontsnappen uit de maatschappij onmogelijk is, predikt Dylan het verdwijnen in het rookgordijn van het eigen brein in "Everybody must get stoned", van Rainy Day Women #12 & 35.
Blonde on Blonde is daarmee het summum van de ongrijpbaarheid van het fenomeen. De meest invloedrijke periode uit zijn carrière eindigt na het veelbesproken motorongeluk in 1966. De ernst ervan wordt alom betwijfeld. Een aannemelijker verklaring, ondersteund in de documentaire No Direction Home van Martin Scorcese, en in Dylans memoires, is dat hij zijn roerige leven een tijdje wil ontvluchten. Hij kan de verafgoding door zijn fans, amper dragen en wil vrij zijn.
Reeds op Another Side of Bob Dylan refereert hij aan die rinkelende bellen van vrijheid. In de nummers ‘I Shall Be Free No. 10’ en ‘It Ain’t Me Babe’, weigert hij degene te zijn naar wie men zoekt. Niet langer wil hij de rol van spreekbuis voor zijn generatie vertolken. De geheimzinnigheid rond het ongeval versterkt juist de mythe van Bob Dylan. Terwijl veel artiesten die roerige jaren niet overleven, dendert de Dylantrein na een tijdje weer voort.
Veel van de songs uit de periode 1960 - 1966 horen nog altijd tot zijn meest prominente werk. Dylan is een chroniqueur van die veranderende en soms beangstigende tijden. De droom van John F. Kennedy's New Frontier eindigt in een nachtmerrie, en het hernieuwde vertrouwen in het land gaat volledig verloren. Dylan ziet het allemaal gebeuren en beschrijft het vanuit zijn eigen vrije visie. Ondertussen blijft hij zichzelf als een ware Amerikaanse pionier opnieuw uitvinden terwijl hij eindeloos over de snelweg van het leven rijdt.
http://www.kindamuzik.net/achtergrond/bob-dylan/een-po-et-van-veranderende-tijden-bob-dylan-en-de-amerikaanse-sixties/15130/
Meer Bob Dylan op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/bob-dylan
Deel dit artikel: