Onze laatste liverecensie.
Onze laatste albumrecensie.
Ons laatste interview.
Onze laatste video.
“Orphanage is zeer belangrijk en invloedrijk geweest voor de Nederlandse metalscene. Ze waren zelfs ooit met The Gathering de eerste band die grunts met vrouwelijke zang combineerde. Een geslaagd experiment, wat de laatste jaren een grote bron van inspiratie bleek voor meer succesvolle (gothic-) metalacts als After Forever en Within Temptation, dat onder Orphanage-vleugels ook aan het grote werk mocht ruiken. Revolutionair was ook de manier waarop de band al sinds de start loodzware doommetal afwisselde met melodieuze stukken en Gregoriaanse (koor-) zang”, schrijft de regionale popwebsite 3VOOR12/Utrecht in het voorjaar van 2004 over Orphanage. Aan die revolutie is nu echter een eind gekomen: Orphanage is sinds kort uit elkaar.
Op de website van Orphanage valt sinds eind vorige maand het volgende statement te lezen: “Uit een aantal zeer recente interne discussies bleek er onderling teveel scheef te zitten, te weinig onderling vertrouwen te zijn, om gezamenlijk de schouders te zetten onder een nieuw Orphanage product, op het kwaliteitsniveau waar de band jaren voor heeft gestaan. [...] Hierdoor is het helaas niet mogelijk om afscheid te nemen zoals wij dat graag het liefste hadden gezien: op het podium. En dat doet zeer. En we beseffen maar al te goed: niet alleen bij ons. [...] Aan 11 jaar "Innovative Gregorian Celtic Groovy Melodic Doom Death Metal" is een einde gekomen. We hebben het mooi gehad. Een groot aantal bijzondere momenten blijven ons voor altijd bij. Wij waren erbij, JULLIE waren erbij. [...] THANKS !!!”
De Beginjaren: een unieke sound
Orphanage ontstaat in 1993 als studioproject van zanger/gitarist Lex Vogelaar en toetsenist Guus Eikens, die samen met enkele gastmuzikanten, onder wie Jason Kohnen (tegenwoordig beter bekend als breakbeatbandiet Bong-Ra) in een opmerkelijke rol als grunter, voor de
lol de demo Morph opnemen. In de jaren daarna vinden diverse bezettingswisselingen plaats, en treden onder anderen Eric Hoogendoorn (bas), Erwin Polderman (drums), George Oosthoek en Rosan van der Aa (beiden zang) toe tot de band.
In deze bezetting komt de kenmerkende Orphanage-sound tot stand. Deze ligt in de lijn van het geluid dat populaire bands als My Dying Bride, Paradise Lost en de allervroegste Gathering op dat moment produceren: zware, sfeervolle doom metal met veel grunts, uitgebreide toetsenpartijen en hoge vrouwelijke vocalen. Met die sound is Orphanage met The Gathering de eerste Nederlandse band in een genre dat een klein decennium later, in een commerciële variant, zelfs vaste klant in de hitparade is geworden: gothic metal.
Vogelaar probeert in 1995, ten tijde van debuutplaat Oblivion dit typische Orphanage-geluid in woorden te vatten: '"Onze muziek bestaat grofweg uit twee delen: sferische, groovy stukken met veel keyboards en zang en zware, trage stukken met grunts. Voor zover ik weet zijn wij de enige metalband met vierstemmige zangpartijen: vrouwelijke engelenvocalen, een grunt en twee normale stemmen," vertelt hij in Vonpopp, het destijds door de Utrechtse popkoepel U-pop uitgegeven tijdschrift.
De hoogtijdagen: wegbereiders voor Within Temptation
Rondom het eveneens uitstekend ontvangen By Time Alone (1996) en mini-album At the Mountains of Madness (1997) maakt Orphanage enkele grote internationale tournees. In Nederland speelt de band op grote festivals als Dynamo Open Air (met het befaamde 'monnikkenkoor') en Lowlands. Orphanage vormt echter bovenal het boegbeeld van de bloeiende scene rondom DSFA, het label van Aardschok-journalist Anthony van den Berg.
Tot die scene, die zijn zwaartepunt heeft liggen in Orphange's thuisstad Utrecht, behoren ook bands als de nu-metalformatie Frozen Sun en 'groovemetal'-band Silicon Head, een gelegenheidsformatie van Orphanage-leden Eric Hoogendoorn (bas) en Erwin Polderman (drums), aangevuld met leden uit Frozen Sun en Pleurisy, een van de vele andere bands (van wie met name Bloedhoest en Kutschurft een cultreputatie genieten) van Orphanage-grunter George Oosthoek. Silicon Head brengt eind 1997 met Bash een dermate goed ontvangen, succesvol album uit, dat Orphanage zijn bezigheden tijdelijk op een lager pitje moet zetten, om te kunnen voorzien in het drukke schema van zijn nevenproject.
Het is ook Orphanage dat in diezelfde tijd een dan nieuwe band binnen de DSFA-scene op weg helpt. Vogelaar produceert in 1997 Enter, de debuut-cd van Within Temptation, Orphanage-leden Guus Eikens en George Oosthoek vervullen ook gastrollen op die plaat. Orphanage neemt Within Temptation bovendien op sleeptouw tijdens de Europese tournee die ze in november 1997 onderneemt en wisselt ook tijdens optredens regelmatig personeel uit met zijn voorprogramma. In 1998 vervullen Oosthoek en Vogelaar gastrollen tijdens het optreden van Within Temptation op het hoofdpodium van Dynamo Open Air. Within Temptation-frontvrouw Sharon den Adel zingt bovendien een van de tracks in op het album van Silicon Head.
Het ontstaan van een scene rond Orphanage en DSFA blijft ook nationaal niet onopgemerkt wanneer Within Temptation en Silicon Head in 1998 op Noorderslag spelen.
De laatste jaren: wet van de remmende voorsprong
Na het derde album Inside (2000) is er sprake van de eerste belangrijke keerpunten. Binnen korte tijd verlaten drie kernleden Orphanage: Polderman en Hoogendoorn, maar ook Vogelaar, die tot dan toe als mastermind van de band wordt gezien. Grunter Oosthoek neemt daarop zijn plaats in als voorman en vormt vanaf dan, samen met Van der Aa, het gezicht van de groep.
Als ‘leerling’ Within Temptation de grunts laat voor wat ze zijn en met een toegankelijker geluid vanaf zijn tweede album Mother Earth ineens de sleutel vindt naar een massapubliek, blijft het rond Orphanage opvallend rustig. Na enkele moeizame en stille jaren, grotendeels veroorzaakt door het interne gemis van Vogelaar, verschijnt in het voorjaar van 2004 het vierde en laatste Orphanage-album Driven. Ook Driven wordt weer prima ontvangen, maar met de daaropvolgende tournee weet Orphanage - een succcesvol optreden op het Duitse Wacken Open Air ten spijt - niet meer de publieksaantallen van de late jaren negentig te behalen. Ondertussen sleept Within Temptation overal in Europa gouden platen binnen, terwijl ‘leermeester’ Orphanage het nog altijd moet doen met zijn eigen trouwe fanschare van weleer. Zelfs in de thuishaven, de Utrechtse poptempel Tivoli, krijgt de band in mei 2004 met moeite tweehonderd man op de been.
Het zijn allemaal tekenen aan de wand. Wanneer na de tour rondom Driven wederom enkele bezettingswisselingen plaatsvinden – enkele bandleden hebben ondertussen kinderen - wordt het voor Orphanage steeds lastiger de motivatie op te brengen voor weer een nieuw album. Within Temptation viert onderwijl nog steeds overal in Europa triomfen en sleept populaire acts als After Forever, Epica en Autumn in zijn kielzog mee. En Orphanage? Dat kan één van de meest gevreesde symptomen die de moderne popmuziek rijk is niet ontlopen: de wet van de remmende voorsprong.
Daar kan zelfs het laatste wapenfeit van de groep weinig meer aan veranderen: de opmerkelijke cover van de Herman van Veen-klassieker 'Opzij', die Orphanage in het najaar van 2005 opneemt voor de door 3VOOR12/Utrecht geinitieerde tribute-cd We Hebben Maar Een Paar Minuten Tijd. Het We moeten rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan- DOOORGAAAANN in het refrein krijgt met de split van de band ineens een wel heel vreemde bijsmaak. Oerlid Guus Eikens blijft er in een recent radio-interview vooralsnog nuchter onder: ''Op een uitdovend vuurtje moet je nooit hout gooien”, stond in ons gastenboek. “Zo is het eigenlijk ook: op gegeven moment is het gewoon op”, vertelt hij aan Utracks. Hij slaat – hoe jammer ook – de spijker op de kop.
Peter Bijl is hoofdredacteur van 3voor12/Utrecht.
http://www.kindamuzik.net/achtergrond/orphanage/orphanage-monument-in-de-nedermetal/11249/
Meer Orphanage op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/orphanage
Deel dit artikel: