Onze laatste liverecensie.
Onze laatste albumrecensie.
Ons laatste interview.
Onze laatste video.
Natuurlijke progressie
Sinds Shining als akoestisch jazzkwartet is gestart heeft de band op elke plaat een enorme verandering ondergaan, van jazz via improv en progrock uitkomend bij industriële, hoogst explosieve noisemetal. Toch is dit volgens Jørgen Munkeby niet zo gek als het lijkt. "Eigenlijk is het best simpel: ik koos ervoor om mijn hart te volgen en de muziek te maken die ik wilde maken. Elke keer als ik nieuwe muziek ging schrijven koos ik voor de ideeën, geluiden en richting die me op dat moment het meest inspireerden. Dat heeft nogal tot flinke veranderingen geleid tijdens die 13, 14 jaar dat we bestaan. Als je naar de albums kijkt, lijken de veranderingen groot en fors en plots, maar uiteindelijk is het allemaal een heel geleidelijk proces geweest. Alles verandert, onze levens, wij zelf, de mensen om ons heen, de muziek die we luisteren; dus het is eigenlijk alleen maar normaal en natuurlijk dat onze muziek ook constant verandert. Eigenlijk zou het juist heel raar zijn als onze muziek niet veranderd was."
Enkele jaren geleden nog leek het een heel andere kant op te gaan met Shining: in dit interview uit 2004 heeft Munkeby het nog over dirigent worden en Messiaen, Schönberg en andere componisten. Helemaal verleden tijd is dat niet. Munkeby: "Op dit moment ben ik onderweg naar Los Angeles. Ik zal daar drie weken zijn om een 20 minuten durend stuk voor saxofoon en een strijkers ensemble te schrijven voor een festival. Ik zal zelf de solo-saxofonist zijn, en ik denk dat het inderdaad een nogal door Messiaen beïnvloed stuk zal gaan worden, naast nog enkele andere favoriete hedendaagse componisten."
"Maar wat Shining betreft denk ik dat we de komende tijd blijven focussen op 'Blackjazz', onze mix van jazz en metal. Ik vind de richting die we de afgelopen jaren zijn opgegaan zelf echt heerlijk, vooral het feit dat ik de twee genres waar ik het meest van houd – jazz en metal – zo kan combineren dat het compleet natuurlijk aanvoelt voor me. Dus ik denk dat we voorlopig wel in de 'Blackjazz'-regionen blijven vertoeven."
Visionair
Dat Shining niet de makkelijkste muziek maakt moge duidelijk zijn. Zowel voor de luisteraar als de muzikant is het veeleisend en intens. Het is daarom niet zo vreemd dat naast Munkeby alleen drummer Torsten Lofthus vanaf het begin in de line-up zit; waarschijnlijk ook al omdat zijn drumspel compleet onnavolgbaar is. Bassisten, toetsenisten en gitaristen zijn gekomen en weer gegaan. Munkeby heeft een duidelijke verklaring hiervoor. "Ik denk dat de reden van de line-upwisselingen dezelfde zijn als bij de veranderingen in stijl. We veranderen constant van stijl, als muzikant en als mens, dus dat de line-up dan ook verandert, is eigenlijk alleen maar logisch. Sommige leden wilden uiteindelijk liever dokter dan muzikant worden, anderen kwamen erachter dat ze niet zoveel konden toeren, en weer anderen wilden liever andere soorten muziek maken. De wisselingen zijn niet makkelijk voor de rest van de band, maar als we uiteindelijk een goede vervanger vinden, blijkt het vaak nog beter te werken dan ervoor. Als band worden we elke keer sterker als een nieuw bandlid bij ons komt spelen."
Hoewel Jørgen Munkeby pas begin 30 is, heeft hij al een heel muzikaal leven achter zich. Hij heeft een zeldzaam sterke visie met een enorme focus en drive en weet deze ook over te brengen op zijn medemuzikanten. Je mag gerust zeggen dat hij Shining ís; hij schrijft en arrangeert alles, produceert en heeft een grote vinger in de pap qua artwork. In die zin lijkt hij bijna op Frank Zappa en John Zorn; visionaire componisten en muzikanten die hun bandleden exact voorschreven wat, hoe en waar ze iets moesten spelen. Zo ver gaat Munkeby echter niet. "Ik heb een zeer sterke visie op wat ik wil creëren en bereiken, en ik ben inderdaad de drijvende kracht: ik schrijf alles, doe ook het management, maak alle strategische keuzes. Maar ik wil ook dat alle bandleden muzikaal bijdragen en mede de richting bepalen waar we als band naar toe gaan. Zelf probeer ik de balans te houden tussen zelf de koers uitzetten en openstaan voor de ideeën van de andere bandleden. Teveel controle willen houden is nooit goed voor de creativiteit in de band."
De meer dominante rol – zeker ook die op het podium waar Munkeby tegenwoordig zeer zelfverzekerd als frontman het publiek bespeelt – is in de loop van de jaren gegroeid. In de vroege jaren leek hij soms zelfs wel verlegen tijdens optredens, hetgeen nauwelijks meer voor te stellen is tegenwoordig. "Zeker weten doe ik het ook niet, maar het zal wel iets te maken hebben met de veranderende richting van de muziek. Ik ben nooit iemand geweest die graag op de voorgrond staat, dus als andere bandleden graag in het middelpunt stonden – zoals onze bassist enkele jaren geleden – vond ik dat alleen maar prima. Maar toen de muziek meer gefocust werd en er ook steeds meer gezongen werd, voelde het alleen maar logisch om meer in het centrum te gaan staan. Wellicht dat ouder worden ook wel helpt tegen de verlegenheid trouwens."
One One One
De nieuwe plaat One One One is extreem direct en compact, zeker voor Shining-begrippen. Het klinkt hier en daar bijna catchy en poppy, terwijl het tegelijkertijd overal zeer explosief en complex blijft. Munkeby: "Zowel Blackjazz als Live Blackjazz waren eigenlijk heel conceptueel van opzet. Het was vooral gericht op de nieuwe en unieke mix van jazz en metal, wat misschien wel belangrijker was als concept dan de nummers an sich. Op beide platen hadden we lange nummers, die soms meer als transitietrack bedoeld waren dan als afzonderlijke song. Op de liveplaat hebben we de lange improvisatiegedeeltes behouden die we tijdens concerten vaak hebben, en soms spelen we 30 minuten achter elkaar zonder te stoppen!"
"Maar na twee albums in die stijl wilde ik kortere, compactere, meer gerichte liedjes maken. Mijn favoriete liedjes van Blackjazz waren 'The Madness and the Damage Done' en 'Fisheye', die allebei een duidelijke groove en herkenbare riffs hadden, en bovendien een catchy refrein. Voor One One One heb ik die twee nummers als uitgangspunt genomen. Ik wilde wel eenzelfde sound en vibe als Blackjazz, maar dan nog meer naar de essentie teruggebracht. Ook wilde ik geen vullers of transitietracks meer, ik wilde alleen maar liedjes die op zichzelf staand ook al geweldig waren. Dus dat was mijn doel: de best mogelijke liedjes schrijven, en alleen maar dat. Daarbij schreef ik in het verleden vaak als een klassiek componist: de muziek begint op een bepaalde plek, en eindigt totaal ergens anders, zonder dat bepaalde thema's vaak worden herhaald. De laatste tijd echter ben ik herhalingen en terugkerende thema's steeds meer gaan waarderen; de muziek kan hierdoor juist meer gefocust raken. Daarom ben ik meer van dat soort songstructuren gaan gebruiken voor One One One."
"Daar moet ik trouwens wel bij zeggen dat ik albums en live concerten als twee heel verschillende dingen zie, die ook anders benaderd moeten worden. We hebben voor de liveshows nieuwe en langere eindes geschreven voor de meeste nieuwe liedjes, zodat we makkelijk kunnen improviseren richting een volgend liedje. Onze concerten zijn altijd vrijer geweest dan de albums – vaak vol improvisaties – en dat zal niet veranderen."
Verleden en toekomst
Op vrijwel elk nieuw album staat wel een muzikaal citaat van een liedje op een eerdere plaat. Op In The Kingdom of Kitsch You Will Be a Monster staat 'Aleister Explains Everything' dat een thema hergebruikt van 'Where Do You Go Christmas Eve' van Sweet Shanghai Devil, en 'HEALTER SKELTER' van Blackjazz is een heftigere bewerking van 'Redrum'. Op One One One citeert Munkeby zijn sax-solo van 'Fisheye' in 'The Hurting Game'. Munkey legt uit: "Ik doe dat best vaak ja! Gewoon omdat ik het leuk vind eigenlijk. Er is plaats voor zowel emotionele als intellectuele focus in muziek, en ik vind die citaten van ouder werk een leuk intellectueel deel van onze muziek. Het helpt ook om bepaalde dingen met elkaar te verbinden."
Hoewel de nieuwe plaat nog maar net uit is op het moment van publicatie, rijst toch de vraag: waar gaat Shining heen in de toekomst? Het mag allemaal een natuurlijke overgang van stijlen zijn gedurende de jaren, maar elke nieuwe richting was toch een verrassing. Munkeby weet het nog niet: "Ik heb nog geen idee. Als ik uiteindelijk ga zitten om nieuwe muziek te schrijven volg ik mijn hart en ga ik helemaal voor hetgeen me op dat moment het meest raakt en inspireert. Ik probeer naar niemand te luisteren, niet naar labels, managers, vrienden of fans. En al helemaal niet naar geld of andere commerciële of strategische invloeden. Als we onze muziek willen veranderen dan doen we dat, maakt niet uit wat anderen zeggen. Als we hadden geluisterd naar andere mensen dan hadden we nooit In The Kingdom of Kitsch You Will Be a Monster of Blackjazz gemaakt. Maar we zijn tegelijkertijd erg blij met de Blackjazzrichting, en het zou zomaar kunnen dat we hier voorlopig niet ver van af gaan wijken. Wie weet?"
http://www.kindamuzik.net/interview/shining/shining-teveel-controle-willen-houden-is-nooit-goed-voor-de-creativiteit-in-de-band/24038/
Meer Shining op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/shining
Deel dit artikel: