Onze laatste liverecensie.
Onze laatste albumrecensie.
Ons laatste interview.
Onze laatste video.
De compositie van de wereld wordt door Harry Mulisch opgehangen aan het octaaf. Op een singletje bij het vuistdikke boek geeft hij tekst en klankuitleg. Het is behelpen. Houterig en geforceerd probeert de schrijver een filosofisch traktaat op te trekken, maar het raadsel wordt er alleen maar groter op en het kaartenhuis blijkt wankel. Mulisch zocht systeem; Karlheinz Stockhausen laat organisch vloeien, daveren en klateren. Zeker, systematiek is er ook bij de Duitse componist als een alles dat met alles samenhangt. Maar ook: focus op het ene moment, dat punt waarop er iets gebeurt in de muziek. Dat heeft onlosmakelijk met tijd(sduur), intervallen, dynamieken en veel meer te maken. Die (inter)relaties stromen kostelijk in Mantra voor twee piano's, percussie en elektronica.
Stockhausen noemt Mantra 'een miniatuur van de manier waarop het universum is samengesteld'. Dat is geen plek van uiterst wohltemportierte harmonie. Elementen schieten in de rondte, worden samengebald of uiteengerukt, botsen en buigen. Er is een zekere eenheid, samenhang ook. Die vibreert en pulseert, kwinkeleert en explodeert bruusk. Eenmaal in werking, volgt het proces van verdichting en verspreiding door het universum via onnavolgbare en wellicht niet altijd even logische of te voorspellen routes. Als het al paden zijn, misschien zijn die pas echt in retrospectief aan te wijzen.
Het woord 'samen' is hiervoor meermaals gevallen. Aimard en Stefanovich geven er dan ook gloedvol invulling aan. Mantra vraagt om communicerende musici, om blikken van verstandhouding en timing. Ook om feilloos dubbelspel, zoals na ongeveer een uur speeltijd wanneer beiden flux en fel over heel het klavier flitsen in een vierhandig spervuur. Tevens bikken van genot, over en weer gaan de glimlachen, de gedeelde vreugde deze allesbehalve hermetische, maar verbeeldingsvolle en vrije muziek te mogen brengen.
Natuurlijk, de basis van Mantra is een melodie. Die krijgt een gespiegeld antwoord en daarna volgen vele uitwerkingen en bewerkingen elkaar op, deels gemanipuleerd door ringmodulatoren die de piano's verre van natuurlijk doen klinken. Mantra is tegelijk opperste constructie en deconstructivisme in extremis. Stockhausen tuigt het drama op volgens zijn wetten en logica. Micro, macro, muzikale harmonie volgens Karlheinz: dissonantie is ergens ook consonant. Variaties omcirkelen thema's en de kiemformule. Dendrieten schieten ontspruitend door opulente klankwerelden.
In het theater van Stockhausen blijk je ook gemurmel of een vreemde taal als welluidende poëzie te kunnen verstaan, blijkt muzikaal idioom ook maar iets dat je arbitrair is aangeleerd. Er schuilt wellicht wel meer weelde buiten het gekende en gewende. Ook waar akkoorden schuren en wringen. Ook waar houvast je onthouden lijkt te worden. Het elixer van de losse schroeven.
Kwetterend spelen Aimard en Stefanovich een bloedstollend en opvallend humoristisch vraag-en-antwoordspel, dat Aimard kracht bijzet met zijn Mr. Bean-achtige gezichtsuitdrukkingen. Ravissant zijn de percussieflarden die voor speelse accenten zorgen. En dan heeft het tweetal ook nog tijd over om de effectapparatuur te bedienen, waardoor je werkelijk denkt een gamelanorkest of een batterij synthesizers te horen. Marco Stroppa stuurt de sinusgolven die de ringmodulatoren gebruiken vaardig aan, piano en elektronica gaan in secure balans op in één kraakheldere oersoep: de primaire materie van muziek. De geluiden die als gelanceerd in een Big Bang of deeltjesversneller voorbij zoeven. Klanken die de ruimte volledig vullen en - aan het eind - weer te reduceren zijn tot bijna niets weer terug, wanneer Aimard Mantra terugvouwt naar de kern, het zaadje, de beginformule, de eenvoudige melodie, het miniatuur van het miniatuur dat meer dan uur lang een hoorn des overvloeds was; een heel muzikaal universum in het Muziekgebouw.
http://www.kindamuzik.net/live/pierre-laurent-aimard-tamara-stefanovich/pierre-laurent-aimard-tamara-stefanovich-met-marco-stroppa-mantra-van-karlhei/26396/
Meer Pierre-Laurent Aimard & Tamara Stefanovich op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/pierre-laurent-aimard-tamara-stefanovich
Deel dit artikel: