Onze laatste liverecensie.
Onze laatste albumrecensie.
Ons laatste interview.
Onze laatste video.
De wereld - dus ook die van de muziek - digitaliseert. En daar is niet iedereen blij mee. Peer-to-peerprogramma's als LimeWire of Soulseek zouden een regelrechte bedreiging voor het voortbestaan van de contentgenererende industrie zijn. De consument zou alleen nog maar gratis muziek en films downloaden en niet meer bereid zijn te betalen voor de fysieke dragers van de mediacontent. De verkoop van cd's is de laatste jaren flink gekelderd. Dit doemscenario wordt bevestigd door een in januari gepubliceerd onderzoek van het Amerikaanse onderzoeksbureau Nielsen Soundscan. Hieruit blijkt dat de cd-verkoop op de Amerikaanse muziekmarkt in 2008 maar liefst veertien procent gedaald is ten opzichte van 2007. Ook in Nederland roert de industrie zich. Reclamespotjes op televisie en in de bioscoop zetten het illegaal downloaden van muziek en films weg als je reinste diefstal. En diefstal is slecht. Men dient gewoon ouderwets te betalen voor muziekproducten.
Geen heksenjacht
Afgelopen jaar is dit zelfs voor de rechter afgedwongen. Die bepaalde dat downloaden van auteursrechtelijk beschermde content wel degelijk illegaal was. Met alle civiele en strafrechtelijke consequenties van dien. In Nederland heerste tot dan toe het standpunt dat een verbod op downloaden in de praktijk niet te handhaven zou zijn. Downloaden moest gewoon kunnen, mits voor eigen gebruik. Als compensatie hiervoor was een regeling bedacht. De auteur van het gedownloade werk kreeg zijn vergoeding via de zogenaamde thuiskopieheffing: een extra toeslag die in de prijs van blanco informatiedragers als lege cd's of cassettebandjes werd meegerekend. Uit deze pot kon de auteur zijn welverdiende beloning pakken. Tot afgelopen zomer dus. Brancheorganisatie NVPI van de Nederlandse entertainmentsector is blij met de uitspraak, maar zegt geen heksenjacht op de downloadende Nederlander voor ogen te hebben. De strijd tegen het downloaden zal uitgevochten worden tegen diegenen die de illegale downloads faciliteren.
Een kleine tien jaar geleden klaagde Metallica de downloadpioniers van Napster al aan. Desondanks downloadt men tegenwoordig nog steeds naar hartenlust. De platenindustrie heeft nog steeds geen écht adequaat antwoord op dit probleem. Zelfs de vraag of er een direct verband bestaat tussen de dalende verkoop van cd's en het downloadgedrag van de muziekconsument moet vooralsnog onbeantwoord blijven.
Voordelen
Terwijl de industrie uitgaat van winstderving als direct gevolg van (illegaal) dowloaden, stellen TNO, SEO en het Instituut voor Informatierecht in een recentelijk uitgebracht rapport dat downloaden van muziek en films vaak leidt tot "een aanzienlijke welvaartswinst": veel mensen die nu muziek van het internet afhalen, zouden anders nooit tot de aanschaf van de cd's of dvd's overgegaan zijn. Volgens de onderzoekers is dit economische voordeel behoorlijk groot. De negatieve focus van de muziekindustrie op het illegaliseren van het downloaden lijkt naast vechten tegen de bierkaai ook nog eens simpelweg niet slim. Juist door de grotere beschikbaarheid van muziek in het digitale tijdperk worden nieuwe consumenten gecreëerd.
De verspreiding van muziek is door de digitalisering veel gemakkelijker geworden. Zeker voor artiesten is dit een mooie gelegenheid om zich nog eens extra te profileren. "Ik denk dat het downloaden van muziek erg gunstig is voor kleinere bands zoals wij. De drempel is ontzettend verlaagd om muziek op te nemen en uit te brengen", legt bassist Yvo van punkrockgezelschap Antillectual uit. De inmiddels negen jaar geleden opgerichte Nijmeegse band vaart er wel bij, kijkend naar het drukbezette tourschema. "Ik zie netwerksites als MySpace en mp3's als een uitermate handige vorm van promotie en distributie. Ik boek de tours voor Antillectual zelf, en het is verdomde handig om in contact met promotors te komen via MySpace, of ze een link te sturen naar een mp3 van een nummer van ons. Ik moet er niet aan denken om twintig jaar geleden tours te hebben moeten boeken."
Dat je als band op positieve manier kunt omspringen met de downloadproblematiek blijkt uit het succes van het nieuwste studioalbum van de Britse band Radiohead. In oktober 2007 plaatste de band het album in zijn volledigheid en gratis ter download op internet. Fans konden een vrijwillige bijdrage betalen en uiteindelijk een discbox bestellen. De Radioheadfan maakte gemiddeld vijf pond over naar de band als waardering voor de gedownloade muziek - meer dan de band zou overhouden als het album via een platenmaatschappij was uitgebracht. De discbox ging binnen een week 122.000 maal over de toonbank. Het maakt de mogelijkheden die het digitale tijdperk aan de muziekwereld biedt wel duidelijk. Labelbaas Gert-Jan de Leeuw van het Tilburgse punkrocklabel Shield Recordings bevestigt dit beeld: "Ik denk dat downloaden veel minder schadelijk is dan de grote maatschappijen zeggen. Veel mensen downloaden eerst een plaat en als ze hem goed vinden kopen ze hem toch wel."
Echte muziekliefhebbers
Het voorgeschotelde beeld dat downloaden het einde van de muziekindustrie zal inluiden moet op zijn minst een beetje genuanceerd worden. "In het geval van hardcore en punk is het gelukkig zo dat veel mensen simpelweg muziek verzamelen en waarde hechten aan het fysieke product", vertelt labeleigenaar Johan Prenger van Reflections Records. "Maar we zien duidelijk een keldering in de cd-verkoop en zoals gezegd is de verkoop van mp3's best oké, en heel even stijgende. We zien ook dat het té makkelijk is om gewoon 'gratis' te downloaden."
De kleinere, onafhankelijke platenlabels lijken iets positiever te staan ten opzichte van de dowloadcultuur van de eenentwintigste eeuw. Ook al is dit voornamelijk omdat men zich in de meer undergroundgerichte muziekscenes in grotere mate gesteund weet door 'echte' muziekliefhebbers. In hoeverre die liefhebberij genoeg is om de zaak in de toekomst draaiende te houden is de vraag. "Ook in de hardcorescene is de terugloop van cd-verkopen alarmerend. Vraag elk hardcorelabel maar. Die voelen de klap vele malen harder dan een major", stelt Rob Franssen van metalcoreformatie Born from Pain.
Kopje onder
Techniekfilosoof Marshall McLuhan wees er in 1964 al fijntjes op dat nieuwe technologie naast onze mogelijkheden ook altijd onze waardepatronen en levenswijze zal veranderen. Dat blijkt uit de veranderde waardering van de consument voor muziek. Het fenomeen downloaden is allang niet meer te stoppen. Platenmaatschappijen zullen eens heel kritisch hun business model moeten bekijken. Misschien moet de consument ook eens kritisch kijken naar zijn eigen houding. Bij een veranderde wereld horen veranderde verhoudingen. Ook in muziekland. Al zal muziekland niet op korte termijn kopje onder gaan. Want uiteindelijk gaat het om de muziek zelf. En muziekliefhebbers zullen altijd blijven bestaan. "Voor de show lang in de bus zitten, tijdens de show 200% geven, na de show kletsen met het publiek. Daar gaat het om", besluit Antillectual-bassist Yvo tevreden. "Daar ligt de ware community. Dat gevoel vind je niet op MySpace."
Live foto van The Deftones uit het KindaMuzik archief, door Paco Weekenstroo.
http://www.kindamuzik.net/achtergrond/kindamuzik/digitalisering-vinyl-is-ook-al-vaker-dood-verklaard/18622/
Meer KindaMuzik op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/kindamuzik
Deel dit artikel: