Onze laatste liverecensie.
Onze laatste albumrecensie.
Ons laatste interview.
Onze laatste video.
1
Vrijdagavond, half december 1976, en ik verveelde mij. Als onderwijzer in spe zag ik het als mijn morele plicht mij te bezatten. Uit ervaring wist ik dat het beter is de zuiptoer te beginnen in de vervelendste kroegen. Ik gooide de deur open van de saaiste kroeg van West-Europa. Moederzielalleen zat ik aan de bar. De juke-box wenkte. Mijn blikken dwaalden over de met geen twintig atoombommen weg te branden all-timers « Manuela » van Jacque Herb, en de al even onverkwikkelijke Peter Maffay met « Du »…En de gewone shit die in die dagen de modale juke-box verstopte. Te weten opeenhopingen van Eagles, Donna Summer, Abba en Bee Gees. Om maar te zwijgen van gedrochten zoals ‘Kiss and Say Goodbey’ van The Manhattans en het wanstaltige ‘Don’t Go Breaking My Heart’ van Elton John and Kiki Dee. Helemaal onderaan rechts, in het laatste vakje, vond ik ‘Anarchy in the U.K.’ van Johnny Rotten & The Sex Pistols. Elk woord klonk mij als muziek in de oren.
Ik heb de single net zo lang na elkaar opgezet tot ze mij uiteindelijk uit de zaak gegooid hebben. Grijnzend verdween ik in de nacht.
2
Een gegeven paard mag men nooit in de bek kijken. Ik zou er achterkomen dat Johnny Rotten eigenlijk John Lydon heette en zich bijvoorkeur omringde met mensen met een schuilnaam. De groepsnaam verwees in elk geval naar Sex, de winkel van Malcolm McLaren en Vivienne Westwood. Ze verkochten bondage spullen en erotische accessoires. Begin ’76 werd Lydon door McLaren uitgenodigd voor een auditie. Steve Jones and Paul Cook waren er ook. John moest bij wijze van selectieproef opbrullen tegen de snoeiharde juke-box. Eén blik op zijn gebit en een artiestennaam was gevonden: Rotten!
Glen Matlock, die in Sex werkte, werd bassist. McLaren was voormalig manager van The New York Dolls. Voor de aankleding van de Pistols inspireerde hij zich op ex-N.Y.Doll Richard Hell: gescheurde kleren, scheermesjes en veiligheidsspelden. McLaren slaagde er in de band geregeld te laten optreden in de prestigieuze 100 Club. Het begin van een absurd, surrealistisch schandaal-succes.
3
1977, het jaar waarin het menselijk brein ernstige schade toegebracht werd door “Saturday Night Fever”, was voor The Pistols een jaar van platenmaatschappijenperikelen. De ene rel na de andere werd uitgelokt. EMI haakte af nadat de rioolpers schreef over Pistols-wangedrag op Heathrow. McLaren voederde de pershaaien een eerder op dezelfde luchthaven echt gebeurd verhaal met The N.Y. Dolls. Na elke breuk met een platenfirma wekte Malcolm McLaren de indruk dat ze er allemaal beter van werden. Later hebben de groepsleden processen tegen hem ingespannen en gewonnen.
De doorbraak kwam er met 'God save the Queen'. Hun antwoord op het Jubilee van Elizabitch II. Geen enkele platenwinkel durfde de single te promoten. Rotten werd verschillende keren gemolesteerd. Ondanks de aanvallen in de pers, en een ban van radio en TV bereikte de single nummer 1 in de charts. Als de song verondersteld werd gedraaid te worden, vulde men de ether net zo lang met stilte.
In oktober verscheen de debuut-LP, ‘Never Mind The Bollocks, Here’s The Sex Pistols’, op Virgin, het label van de multi-miljardair Richard Brandson.
4
Here comes the summer ! Na twee nachten die op de radio omschreven werden als «een gespannen rust, met wat relletjes en plunderingen », werd de de slotdag van Jazz Bilzen ’78 ingezet door de The Kids. Achteraan het terein stond een lange rij rijkswachtcombi’s. In hun zwaarste Antwerps stak de band van wal : « Wa zaan de Kids en die mannekes daor achter die moete wa niet ». En toen klonk over de wei ‘Fascist cops’. De toon was gezet voor alweer een dag vol pret en verzet. Het hele jaar heerste er een gespannen rust, de toestand was normaal, en onder controle. Niettegenstaande de Sex Pistols in januari, na een rampzalig toernee door de zuidelijke redneck staten gesplit waren, kende elk boerengat ondertussen zijn obligate drie punks. Wij genoten van de gespannen rust, zochten hem op, creëerden hem. White Riot, No Monarchy, No More Heroes, I ‘m so bored with the USA… behoorden tot de standaard survival kit.
5
Ik ben de chronologie kwijt. Geen wonder als je bedenkt met welke gemene middelen in 1978 onze verstandelijke vermogens bestormd werden... Het celluloid- gedrocht ‘Grease’ met Olivia Newton-John en John Travolta mag men rustig catalogeren onder de noemer «misdaden tegen de menselijkheid». En de sitcom Happy Days , met in de hoofdrol Fonz, terroriseerde de kijkbuis als miltvuur. Tegen deze achtergrond gooide Lydon zijn geuzennaam af en richtte Public Image Ltd op. In december volgde het eerste optreden en het albumdebuut. Wat was er eerst?
‘First Issue’ had een ijzersterk concept. Het art work was een persiflage op glossy magazines. De eerder verschenen single ‘Public Image’ zat in een krant. Een tabloid parodie. Moet men deze band zien als proto-media-activisten? Op de hoes stond: ‘All tracks Written by Public Image Ltd’ ‘Produced by 'Public Image Ltd' En als uitwuiver :’Public Image would like to thank absolutely nobody".
België had toen, en heeft nog steeds, Roi Baudouin, een station op Antarctica. Bij de eerste beluistering voelde ik duidelijk dat er toen rechtstreeks van daar uitgezonden werd. Tezelfdertijd droop de boenwas van de houten lambrizeringen in het salon van mijn ouders. Het waren de meest bevreemdende klanken die ik ooit gehoord had. Ik moest gaan liggen (op de Perzische tapijten).
Het ticket heb ik nog. Het allereerste optreden van P.I.L. vond plaats op dinsdag 12 december 1978 in het Brusselse Theatre 140. Ze gaven twee concerten. Om 18u en om 20u30. Beiden uitverkocht. Het eerste begon pas om half acht. Die voor het concert van halfnegen stonden al te dringen…
Jah Wobble, volledig in het zwart en een vreemde hoed op, ging languit in profiel op een stoel zitten, zonder interesse voor het publiek. Zijn bas deed de aarde daveren. De drum viel in: Jim Walker. Toen verscheen de hypnotiserend metalen klanken producerende gitarist Keith Levene.
Beide gigs verliepen, zoals alle performances uit die periode, chaotisch. Bij het eerste Engelse optreden was het nog erger. Op kerstdag ’78 verzamelden tuig, janhagel en nozems zich rond het podium van het Rainbow Theatre. Aan de ene kant zaten Arsenal Skins, aan de andere West Ham skins, in het midden zaten de punks. Footballchants alom. De skins gingen de punks te lijf, daarna elkaar. Mensengolven gingen in elkaar op. Een kolkende massa van bloed, zweet en bier. Verschillende keren werd het optreden stilgelegd.
Brussel was minzamer. In een lange jas en met een plastic tas met zijn teksten in. Hij droeg een grote hoed. Verscheen John Lydon. Hij ging helemaal achter het drumstel staan. Fluitconcert, vechtpartijen. Men wilde niet blijven zitten in de knusse zeteltjes. Er mocht niet gedanst worden. De rasta-crew ging het publiek te lijf met matrakken.
Punks schreeuwden om de Sex Pistols. Er werd flink gespuugd. Wobble gooide z’n bas neer, stapte op de dader toe, haalde flink uit, trapte hem recht in het gezicht, ging weer zitten en speelde rustig verder.
Na het nodige sarren en jennen, nauwelijks enkele nummers verder, zei Lydon: ‘If you want us to fuck off it will be my pleasure’ en verdween. Om aan de contractuele verplichting te voldoen werd de resterende tijd volgemaakt met een instrumentale versie van Public Image. Daarna werd het publiek naar buiten gedreven als slachtvee.
6
Ook in de zomer van ’79 bleven we achtervolgd worden door disco. Knarren zoals Tavares’ ‘Heaven Must Be Missing An Angle’ en Duitse disco groepen als Baccara en ander muzikaal opgezette ongedierte terroriseerden onze buis van Eustachius.. P.I.L. diende in het midden van de zomer op gepaste wijze van repliek : de 12” ‘Death Disco’. Later volgde ‘Metal Box’ 3 maxi-singles in blikken filmdozen. Daarop in bas-reliëf het P.I.L. –logo. Er werd niet aan promo gedaan. Journalisten moesten hun recensie-exemplaar kopen. De muziek wekte angst, onrust en verzet op, maakte ongekende creativiteit los.
Elk album van P.I.L. was een heldendaad in vinyl gegoten. Johnny Lydon ontwikkelde een eigen zangstijl bezongen door Kevin Coyne en Neil Young. Een hoofdrol was weggelegd voor Keith Levine, de enige die altijd in eigen naam opereerde. Als muziekgekke jongen kwam hij in ’74, als zeventienjarige aan de kost als roadie bij de later door de punks zo gehate supergroep Yes. In april ’76 was hij met Mick Jones een van de oprichters van The Clash. Er kwam onenigheid. Hij stapte eruit en richtte met Sid Vicious Flowers of Romance op. In ’77 was hij betrokken bij een resem punkbands. Hij moedigde de formatie van de vrouwenpunkgroep The Slits aan. Hij leerde hen gitaar spelen. Nora Forster, de moeder van de Slitszangeres Ari Up, werd Lydons vrouw.
Vandaag imiteren ontelbare gitaristen de stijl van Levine, de bekendste is The Edge van U2.
8
Opmerkelijk was het evenement dat later bekend werd als The Riot Show. Op 15 mei 1981 speelde P.I.L. in het Ritz in New York. Het epicentrum van het concert was een reuzenscherm. De muzikanten werden langs achter beschenen door de camera’s. Hun beeltenis werd op het scherm geprojecteerd als schaduw en als videobeeld.
Een mix van vooropgenomen beelden en life fragmenten: allemaal teveel. Dit was v.j.-en avant la lettre. Lang voor MTV zijn intrede zou maken in het onzalige jaar 1984. Het publiek reageerde furieus. Men wou de muzikanten die achter het videoscherm stonden zien. Flessen en stoelen vlogen door de lucht. Na twee nummers ging het giant screen neer. Het was de eerste keer dat de groep niet de bedoeling had te provoceren en toch moest beschermd worden tegen de woede van de meute. Ongetwijfeld was het de gevaarlijkste job uit de carrière van de die avond ingehuurde, sinds de forties legendarische, wat corpulente maar goed in zijn big band pak zittende, zestigjarige jazz-drummer Sam Ulano.
De bedenker van het concept, de man achter de schermen, was Ed Caraballo. Vandaag is hij naast viervoudig Emmy Awards winnaar, een toonaangevend producer van o.a. ‘Sales Presence Inc’, een van de grootste buy-channels.
9
‘Flowers Of Romance’ was ronduit revolutionair. Het album bevatte weinig of geen gitaar. Levine behandelde de bas als een cello. Het album werd voornamelijk door Levine en Lydon gemaakt. Verschillende instrumenten werden bespeeld. Lydon waagde zich aan sax en viool. Klonk heel experimenteel. Voortaan kon in muziek alles. Zoals punk, gaf het je een gevoel van geloof in de eigen mogelijkheden, en het besef dat daar mooie, krachtige kunst uit voort kwam.
10
Bloemen noch kransen. Het onmogelijke gebeurde. P.I.L. kreeg een hit: This Is Not a Love Song. De rest heb ik niet meer gevolgd. Ik heb hen nog een keer gezien, op Sea Side ’86. Was grappig. Het publiek gooide met graskluiten, waarop John sneerde “Thank you for the beautifull flowers’. In 1996 volgde de Sex Pistols reünietoernee. Ik gun het hen van harte. In deze tijden van beursgenoteerde popsterren is Britney Spears het op zes na grootste Amerikaanse bedrijf. Vanaf de wieg houden K3, Kabouter Plop, Samson, Spice Girls de jeugd stevig in hun greep. Een heel verschil met vroeger. Ik weet waarover ik het heb. Zelf was ik van eind ’76, van de eerste keer dat ik The Sex Pistols hoorde, tot april 1981, de release van The Flowers of Romance, in de ban van Johnny Rotten.
Didi de Paris is redacteur bij Gonzo Circus en stilt daar al jaren zijn literaire ambities.
http://www.kindamuzik.net/column/709/kindaspam-011-rotten/2916/
Meer op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/709
Deel dit artikel: